در دنیایی که علم فیزیک تحت سلطه مردان بود، ماریا گوپرت مایر نه‌تنها مرزهای دانش، بلکه کلیشه‌های جنسیتی را نیز در هم شکست. او فیزیکدانی درخشان بود که بعدها به دومین زنی تبدیل شد—پس از ماری کوری—که جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد. اما چه چیزی او را تا این حد متمایز کرد؟
ماریا گوپرت مایر (۲۸ ژوئن ۱۹۰۶ – ۲۰ فوریه ۱۹۷۲) به دلیل کشف مدل پوسته‌ای هسته اتم شهرت دارد، نظریه‌ای که چیدمان پروتون‌ها و نوترون‌ها را درون هسته توضیح می‌دهد. پیش از او، دانشمندان در درک علت پایداری برخی عناصر دچار سردرگمی بودند. مایر این معما را با این فرضیه حل کرد که هسته اتم، درست مانند لایه‌های الکترونی، از لایه‌هایی تشکیل شده است. این کشف انقلابی در فیزیک هسته‌ای به وجود آورد و تأثیرات مهمی بر انرژی هسته‌ای و حتی سلاح‌های اتمی گذاشت.
ماریا گوپرت مایر با وجود نبوغش، با چالش‌های بزرگی روبه‌رو بود. سال‌ها در دانشگاه‌ها بدون دریافت حقوق کار می‌کرد، چرا که در آن دوران، زنان کمتر فرصت تدریس در رشته فیزیک را می‌یافتند. اما او هرگز از مسیر خود منحرف نشد. در سال ۱۹۶۳، جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد و نام خود را در تاریخ علم جاودانه ساخت.
ماریا گوپرت مایر در سال ۱۹۷۲، در سن ۶۵ سالگی درگذشت، اما میراث علمی او همچنان زنده است. امروزه از او به‌عنوان یکی از پیشگامان زنان در علوم پایه یاد می‌شود و تحقیقاتش همچنان الهام‌بخش پژوهشگران فیزیک هسته‌ای است. جالب است بدانید که واحدی در فیزیک مربوط به جذب دو فوتون، به افتخار او واحد گوپرت مایر (GM) نام‌گذاری شده است.
داستان زندگی او یادآور این حقیقت است که نبوغ محدود به جنسیت نیست و اشتیاق واقعی می‌تواند حتی بزرگ‌ترین موانع را نیز از میان بردارد.
