گرامیداشت دومین سالگرد قیام سراسری ۱۴۰۱ در ایران
روز ۲۵ شهریور ۱۴۰۱، ایران با مرگ دلخراش مهسا امینی ۲۲ ساله تکان خورد. این واقعه موجی از اعتراضات را در بیش از ۲۰۰ شهر ایران به راه انداخت که چند ماه به طول انجامید. قیام سراسری ۱۴۰۱ در ایران به یکی از بزرگترین حرکت‌های اعتراضی در تاریخ کشور تبدیل شد، با زنان جوان در خط مقدم این مبارزه الهامبخش میلیون‌ها تن برای نیل به آزادی و برابری شدند.
تحولات پس از قیام سراسری ۱۴۰۱ نشان داد، حکومت آخوندی هرگز به تعادل پیشین باز نخواهد گشت. شعار «مرگ بر ستمگر، چه شاه باشه چه رهبر» که در همه اعتراضات در اقصی نقاط کشور طنین انداز بود، نشان داد که مردم هر گونه بازگشت به دیکتاتوری را رد کرده و خواهان یک جامعه بر مبنای آزادی و برابری هستند.
در دومین سالگرد قیام سراسری ۱۴۰۱، ضروری است که به نقش محوری زنانی که در مبارزه برای آزادی نقش داشته و همچنان دارند، پرداخته شود.
زندگی‌هایی که کوتاه شدند، اما هرگز فراموش نخواهند شد
در جریان قیام سراسری ۱۴۰۱ در ایران، حداقل ۷۵۰ نفر با شلیک نیروهای امنیتی کشته و بیش از ۳۰هزار تن بازداشت و شکنجه شدند. در ادامه به چند نمونه از لیست طولانی زنان و دختران شجاعی که جان خود را در این راه فدا کردند، اشاره می‌کنیم.
۱. مهسا امینی: جرقه‌ای که اعتراضات را شعله‌ور کرد
مهسا ژینا امینی، یک زن جوان کُرد که تازه در دانشگاه قبول شده بود، همراه با خانواده‌اش برای دیدار با بستگان به تهران آمده بود. وی در تاریخ ۲۲شهریور ۱۴۰۱، به اتهام بدحجابی توسط گشت ارشاد در تهران دستگیر شد. تنها دو ساعت بعد، مهسا به دلیل ضرب و شتم شدید به کما رفت و در روز ۲۵شهریور ۱۴۰۱ درگذشت.
قتل مهسا امینی خشم مردم سراسر ایران را شعله ور کرد و به چند ماه اعتراضات گسترده در سال ۱۴۰۱ دامن زد.
۲. سارینا اسماعیل‌زاده: صدای یک نسل
سارینا اسماعیل‌زاده، تنها ۱۶ سال داشت که زندگی‌اش در جریان اعتراضات در شهر کرج به طرز فجیعی پایان یافت. او در روز ۳۰شهریور با ضربات متعدد باتوم به سرش توسط نیروهای امنیتی دچار خونریزی شدیدی از ناحیه سر گردید و کشته شد.
سارینا یک وبلاگر صریح‌الهجه بود که افکار و نگرانی‌های خود درباره زندگی تحت حاکمیت رژیم ملایان را با مخاطبانش به اشتراک می‌گذاشت. مرگ او به نمادی از سرکوب خشونت‌آمیز زنان جوان توسط رژیم تبدیل شد.
۳. دنیا فرهادی: غنچه ای که پرپر شد
دنیا فرهادی، ۲۲ ساله و دانشجوی معماری دانشگاه آزاد اهواز بود. خانواده‌اش پیکر بی‌جان او را که با گلوله سوراخ شده بود در تاریخ ۲۴ آذر ۱۴۰۱ در سواحل رودخانه کارون پیدا کردند. دنیا پس از درگیری با اعضای بسیج در دانشگاه، در روز۱۶ آذر ۱۴۰۱ ناپدید شده بود.
رسانه‌های حکومتی علت مرگ او را «خودکشی» و «پریدن از پل و غرق شدن در رودخانه کارون» اعلام کردند.
۴. مریم آروین: وکیل انساندوست
مریم آروین، ۲۹ ساله، وکیل دادگستری و عضو کانون وکلای استان کرمان بود. او از دیدن تصاویر و اخبار کشته شدن یا دستگیری کودکان به شدت ناراحت می شد و به خانواده‌های معترضان بازداشت‌شده در سیرجان کمک و مشاوره می‌داد.
مریم آروین در جریان دفاع از یک پسر ۱۵ ساله یتیم که توان مالی برای استخدام وکیل نداشت، با قاضی دادگاه انقلاب وارد مشاجره شد و سپس احضار و زندانی گردید.
وی در تاریخ ۲۲ آذر ۱۴۰۱ به قید وثیقه آزاد شد، اما دو ماه بعد درگذشت. طیبه نظری، مادر مریم طی پستی در اینستاگرام در تاریخ ۸ خرداد ۱۴۰۲، اعلام کرد که دخترش به دلیل تزریق داروهای مشکوکی در زندان تحت عنوان آرام‌بخش و مسکن جان خود را از دست داده است.
۵. آیدا رستمی: پزشکی که به خود جرأت داد به مجروحین کمک کند
آیدا رستمی، وقتی تنها ۱۰ سال داشت، پدر خود را از دست داد، اما با تلاش فراوان توانست در رشته پزشکی پذیرفته و پزشک شود. در جریان قیام سراسری ۱۴۰۱، دکتر ۳۶ ساله آیدا رستمی به مناطق غرب تهران و شهرک اکباتان می‌رفت تا به طور داوطلبانه مجروحان را درمان کند.
در شب ۲۱ آذر، او برای گرفتن باند به داروخانه رفت، اما هرگز به خانه بازنگشت. ظهر روز بعد، به خانواده‌اش اطلاع دادند که او در یک «تصادف رانندگی» جان باخته است.
بدن آیدا پس از مرگ آسیب‌های بسیاری داشت: نیمی از صورت و بینی‌اش خرد شده، دستانش به شدت شکسته و چشم چپش چند بخیه خورده و تخلیه شده بود. همچنین آثار کبودی و جراحت‌های دیگری نشان می‌داد که او تحت شکنجه و تجاوز قرار گرفته است.
۶. یلدا آقافضلی: مبارزی که هرگز اظهار پشیمانی نکرد
یلدا آقافضلی یکی دیگر از زنان جوانی بود که بهای سنگینی برای نقش خود در اعتراضات پرداخت. او در سن ۱۹ سالگی به شهادت رسید.
یلدا آقافضلی فعالانه در اعتراضات شرکت داشت و در ۴ آبان ماه ۱۴۰۱، کمی بیش از یک ماه پس از شروع قیام، دستگیر شد.
این معترض ۱۹ ساله ۱۵ روز را در زندان گذراند. او در یک تماس تلفنی از زندان گفت: « میگم تو این ۱۹سال این قدر کتک نخورده بودم که تو این ۱۲-۱۳ روز خوردم. تو پرونده ام نوشته مجرم اظهار پشیمونی نکرده. من گفته بودم همینی که هست. اظهار پشیمونی نمی کنم. تا لحظه آخرهم گردن گرفتم همه کارهایی که کردم.»
یلدا در تاریخ ۱۸ آبان به قید وثیقه آزاد شد، اما دو روز بعد به طرز مشکوکی در بستر خود درگذشت.
شایعات گسترده‌ای وجود دارد که مقامات زندان به زندانیان مقاوم قبل از آزادی، تزریق‌هایی می کنند که منجر به مرگ آنها در خارج از زندان می‌شود.
وارثان مقاومت: روحیه شکست‌ناپذیر زنان ایران
ظهور نسل زنان جوانی که در قیام سراسری ۱۴۰۱ در ایران پیشتاز اعتراضات شدند، پدیده ای خلق الساعه نبود. شجاعت آنها که چشم جهان را خیره کرد، ادامه تاریخی و بلوغ اجتماعی زنان مجاهد و مبارزی است که از دیرباز کلیشه های سنتی «زن» را در رویارویی با مهیب ترین دیکتاتوری تاریخ معاصر در هم شکستند.
مشخصه دهه ۱۳۶۰ موج سرکوب وحشیانه مخالفان، از جمله زنانی بود که علیه دین و سیاست آخوندها قیام کردند. هزاران زن به دلیل باورهای سیاسی شان و مخالفت با رژیم دستگیر، شکنجه و اعدام شدند. بسیاری از آنها عضو سازمان مجاهدین خلق ایران بودند که از دهه ۶۰ یکی از سازمانیافته ترین نیروهای مخالف رژیم بوده است.
این زنان دلیر مورد ضرب و شتم، تجاوز و تحمل شرایط غیرانسانی قرار گرفتند، اما همچنان در مبارزه خود مقاوم و استوار باقی ماندند. این زنان از اواسط دهه ۶۰ نقش مهمی در رهبری سازمان مجاهدین خلق داشته‌اند. داستان آنها داستان مقاومت است. زنانی که علی‌رغم تلاش رژیم برای خاموش کردن صدایش، نه تنها خاموش نشدند بلکه با صدای بلندتر به مبارزه ادامه دادند.قدرتی فراتر از رنجی که می کشند: شعله‌های امید بیش از هر زمان دیگری می‌درخشد
دو سال پس از قیام سراسری ۱۴۰۱ در ایران، رژیم بیش از هر زمان دیگر در نقطه ضعیفی قرار دارد. قیام سراسری ۱۴۰۱ نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران بود. این قیام تنها یک لحظه اعتراضی نبود، بلکه فریاد نسل جدیدی بود که از زندگی در ترس سرباز می‌زند.
عزم دختران و پسران شورشی ایران، بیش از هر زمان دیگری جزم است و اراده متحد مردم برای آزادی قوی‌تر از هر قدرتی در جهان است.
با وجود رنج و خسارت عظیم، قیام سراسری ۱۴۰۱ عزم مردم ایران را تقویت کرده است.
زنان، بار اصلی سرکوب رژیم را متحمل شده اند؛ از خشونت گرفته تا زندان و حتی شهادت. با این حال، این فداکاری‌ها به جای در هم شکستن اراده ها، تنها عزم معترضان را تقویت کرده است. شجاعت زنانی چون نیکا شاکرمی، حدیث نجفی و بسیاری دیگر، الهامبخش نسل جدیدی از مردم ایران برای ادامه مبارزه برای آزادی است.
امروز، در حالی که دومین سالگرد قیام سراسری ۱۴۰۱ در ایران را گرامی می‌داریم، اعتراضات گسترده همچنان در سراسر ایران ادامه دارد که نشان‌دهنده نارضایتی عمیق مردم است. فعالیت های جسورانه و پیشگامانه کانون‌های شورشی قهرمان مجاهدین که در ابعاد جدیدی در سراسر کشور در جریان است، به پایان رسیدن عمر این رژیم فرتوت و پوسیده را در قیامی دیگر نوید می دهد. شعله‌های امید در دل‌های مردم ایران بیش از هر زمان دیگری فروزان است.
فداکاری زنانی چون مهسا امینی، آرمیتا گراوند و بی‌شمار دیگر که جان خود را برای آزادی فدا کرده‌اند، هرگز فراموش نخواهد شد. میراث آنها در مقاومت مردم ایران ادامه دارد. آنها مصمم هستند آینده ای بسازند که در آن آزادی نه تنها یک شعار بلکه یک واقعیت باشد.
روز اول تیر ۱۳۷۵ در مراسمی به مناسبت سالگرد آغاز مقاومت عادلانه مردم ایران که در سالن ارلزکورت لندن برگزار شد، رئیس جمهور برگزیده شورای ملی مقاومت ایران، خانم مریم رجوی خطاب به آخوندهای حاکم گفت: «شما هر چه از تحقیر، ستم، سرکوب، شکنجه و کشتار در چنته داشتید، علیه زن ایرانی به‌کار گرفتید اما مطمئن باشید که ضربه مهلک را از همان جایی خواهید خورد که اصلاً به حسابش نمی‌آورید و البته ماهیت ارتجاعی شما اجازه نمی‌دهد که آنها را به حساب بیاورید ولی مطمئن باشید که به دست همین زنان آگاه، آزاد و رها بساط ستم شما در همه جا برچیده خواهد شد.»
رژیم ایران همچنان به استفاده از خشونت برای سرکوب اعتراضات ادامه خواهد داد، اما وضعیت تغییر کرده است. مردم ایران، به رهبری زنان شجاعشان، بیش از هر زمان دیگری متحد هستند و هیچ نیرویی نمی‌تواند آتش امیدی را که در دل‌هایشان شعله‌ور است، خاموش کند. ایران به زودی شاهد صبح پیروزی اش خواهد بود. زن، مقاومت، آزادی.
