هلن جوزف، (۸ آوریل ۱۹۰۵ – ۲۵ دسامبر ۱۹۹۲) فعال جسور ضد آپارتاید، زندگی خود را وقف عدالت و برابری در آفریقای جنوبی کرد. او که در سال ۱۹۰۵ در انگلستان متولد شد، در ابتدا به تدریس پرداخت و پس از مدتی فعالیت در هند، به آفریقای جنوبی رفت. اما بی‌عدالتی‌های عمیقی که در آنجا مشاهده کرد، او را به مبارزی خستگی‌ناپذیر برای تغییر تبدیل کرد.
به عنوان یکی از بنیان‌گذاران “کنگره دموکرات‌ها” و رهبران “کنگره مردم” در سال ۱۹۵۵، جوزف نقشی اساسی در تدوین “منشور آزادی” ایفا کرد. او از پایه‌گذاران “فدراسیون زنان آفریقای جنوبی” بود و در سال ۱۹۵۶، رهبری راهپیمایی تاریخی ۲۰,۰۰۰ زن را علیه قوانین تبعیض‌آمیز “پاس‌نامه” به عهده داشت—رویدادی که امروزه به عنوان “روز ملی زنان آفریقای جنوبی” گرامی داشته می‌شود.
اما سرکشی در برابر حکومت نژادپرست هزینه داشت. جوزف در سال ۱۹۵۶ به جرم خیانت بازداشت شد و چهار سال محاکمه‌ای سخت را پشت سر گذاشت تا در نهایت تبرئه شود. با این حال، رژیم آپارتاید او را در سال ۱۹۶۲ به عنوان نخستین فرد تحت بازداشت خانگی قرار داد. او بیش از دو دهه تحت نظارت شدید حکومت بود—از سوءقصدهای نافرجام گرفته تا تهدیدهای مداوم پلیس. با این وجود، هرگز از مبارزه دست نکشید و به طور مخفیانه به افرادی که به اجبار تبعید شده بودند کمک می‌کرد.
با وجود تمام تلاش‌های رژیم برای خاموش کردن صدایش، میراث او باقی ماند. خانه‌اش به پناهگاهی برای فعالان تبدیل شد و تجمعات سالانه‌اش در روز کریسمس، یادآور همبستگی با زندانیان سیاسی بود. در سال ۱۹۹۲، چند ماه پیش از درگذشتش، بالاترین افتخارات آفریقای جنوبی از جمله “مدال ایستوالانده/سیپارانکوه” به او اعطا شد.
هلن جوزف در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۲ در سن ۸۷ سالگی چشم از جهان فروبست—اما روح خستگی‌ناپذیر او همچنان در تار و پود مبارزات آزادی‌خواهانه آفریقای جنوبی زنده است.
