مقدمه
رژيم ارتجاعي ولايت فقيه از اولين روزهاي تصاحب قدرت در ايران لبه تيز تيغ سركوبش را بر گلوي زنان قرار داد.
قانون حجاب اجباري و شعار يا روسري يا توسري از اولين قوانين اين رژيم زن ستيز بود. محدود كردن زنان در عرصه هاي مختلف اجتماعي شغلي، ورزشي و البته هنري، زواياي مختلف همين ايدئولوژي را تشكيل مي دهند.
خوانندگي زنان هميشه ممنوع و سوژه سانسور بودهاست طوريكه در اولين سالهاي حكومت خميني، باعث خانه نشين شدن همه خوانندگان زن ايران شد و بسياري از آنان را مجبور به ترك وطن نمود. بسياري ديگر، در طول سالهاي حكومت آخوندي در تنهايي و تنگ دستي از بين رفتند. تنها تعداد انگشت شماري از زنان خواننده كه خفت تحمل سانسور رژيم را به جان خريدند، اجازه يافتند كه فقط در برابر تماشاچيان زن برنامه اجرا كنند.
طي دوسال اخير، خوانندگي و نوازندگي زنان بار ديگر موضوع مناقشه بين جناحهاي رژيم قرار گرفته است. مسلما در اين رژيم سراپا ارتجاعي، دعوا بين آزاد بودن يا نبودن خوانندگي زنان نيست، بلكه دعوا بر سر ايجاد موانع هرچه بيشتر براي زنان هنرمند است. قدر مسلم اين است كه مسئله خوانندگي زنان مانند همه امور ديگر، نه يك امر ديني بلكه يك موضوع تماما سياسي است و ابزاري براي به بند كشيدن كل جامعه ايران مي باشد. بايد گفت، تا وقتي دين بازيچه و ابزاري براي اعمال قدرت در دست حكومت است، ملت ايران هر روز با بهانه ها و مسائل غامض در راستاي سركوب زنان مواجه خواهند بود.
در يك جلسه علني مجلس رژيم در آبان 92، نامه اي توسط يك نماينده رژيم بنام حميد رسايي ارائه شد. او در اين نامه با ايجاد هياهوي بسيار مدعي صدور مجوز براي اجراي خوانندگان توسط وزارت ارشاد رژيم شد. آخوند رسايي سپس براي بالا بردن اعتبار خود، به نقل قول از رهبران حكومت آخوندي پرداخت. اين نقل قول ها قبل از هر چيز نشان مي دهد حذف زنان از عرصه هاي هنري شالوده افكار اين رژيم زن ستيز است و به اين جناح و آن جناح محدود نميشود. مهم ترين نقل قولهاي او مربوط به دو ولي فقيه ارتجاع است:
”خمینی در پاسخ به سؤالی در زمینه تك خوانی زن گفته است: «اگر با توجه به وضع خاص خواننده در حال خواندن، یا وضع خاص مجلس، یا با ملاحظه مضامیني كه خوانده می شود، خوانندگی لهوی (خوشگذراني از روي بيهودگي) به حساب آید و یا باعث مفاسد شود، جایز نیست»».
«خامنه ای معتقد است: «اگر صداى ”غنايي”1 نباشد و گوش دادن به آن به قصد لذت و نگاه ناپاك نباشد و با هيچ نوع فسادي مرتبت نگردد، اشكال ندارد. اگر مفسده داشته باشد و يا تحريك شهوت بكند، جايز نيست.»»
واضح است كه اين تعاريف مبهم هرگونه خواندن زنان را محكوم مي كند با اين وجود رسايي مي افزايد: «اما برخي مراجع مطلقا آن را جايز نمي دانند؛ مثلا از نظر آخوند بهجت، گوش دادن به آواز زن خواننده جايز نيست.»
- ”غنا”: بالا و پايين كردن صدا و ترجيع همراه با ايجاد طرب.
- ”ترجيع”: تردد صدا در گلو و زير و بم دادن به صدا و آواز است.
- ” طرب”: لفظی است که هم شادی و هم حزن را نمايندگی می‌کند.
حرف مقامات رژيم از ابتدا تا امروز
يك خبرگزاري حكومتي در 22 بهمن 90، حكم تك خواني زنان در مقابل مردان را از زبان مراجع دانه درشت رژيم درج نمود.
سوال از مراجع: حکم تک خوانی بانوان اعم از صوت قرآن و سرود در معرض نامحرم چیست؟
o آخوند بهجت: اگر موجب تهییج شهوت باشد جایز نیست و چون غالبا در معرض آن است، بايد اجتناب شود.
- (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراءقم)
o آخوند تبریزی: قرآن خواندن زن و نیز خواندن سرود، اگر موجب جلب نظر نامحرم و موجب تحریک شهوت باشد جایز نیست. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراءقم)
o آخوند صافی گلپایگانی: مستلزم فساد است و جائز نیست. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراءقم)
o آخوند فاضل لنکرانی: در شرایط فعلی که معمولاً مفسده دارد جایز نیست و اگر بصورت حالت دار باشد حرام است. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراءقم)
o آخوند گلپایگانی: بانوان و دختران نزد نامحرم قرآن را با صدا نخوانند. (مجمع المسایل، ج2، ص231، با استفاده از س 652 )
o آخوند مکارم شیرازي: جایز نیست. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراءقم)
- آخوند نوری همداني: اگر موجب فساد باشد اشکال دارد. (هزار و یک مسأله فقهی، ج2، ص164، س 545)
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=197624
خبرگزاري حكومتي فارس در آبان 92 نظر ولي فقيه ارتجاع را مجدد پرسيده است.
س: آیا جایز است مردى آواز زن بيگانه را به قصد لذت بردن گوش کند؟ آیا غناى زن براى شوهر و بر عکس جایز است؟
ج: گوش دادن به غنا که عبارت است از برگشت دادن صدا و خارج كردن آن از حلق، به نحوى که شادي انگیز و مناسب با مجالس عيش و گناه باشد، مطلقاً حرام است، حتّى غناى زن براى شوهرش به قصد لذت بردن از همسر، استماع آواز را مجاز نمىکند. اين موضوع از احکام ثابت فقه محسوب مىشود با شرايط اجتماعي تغيير نميكند. ضرورت اجتناب از آن مطلق است.
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920808000901
نقطه نظر ساير آخوندهاي حكومتي در اين زمينه اهداف نظام زن ستيز را روشن تر ميكند. آخوند قطبي مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان در شهريور 93 گفت: «بانوان باید موسیقی مخصوص خود را یاد بگیرند و این نوع موسیقی باید کاربردی زنانه داشته باشد، مانند لالایی شبانه که زنان برای کودکان می‌خوانند.»
http://iranwire.com/features/6563/
- آخوند محمد یزدی؛ رئیس دبیرخانه مجلس خبرگان نيز در بهمن ماه همين سال موسيقي را بطور عام محكوم كرد و تاكيد كرد: موسیقی در اسلام حرام است. … تک خوانی زن بدون تردید حرام است. حتی همخوانی هایی که در بینش تک خوانی زن باشد هم حرام است. ترویج موسیقی اصولاً حرام است.
http://www.nazarnews.com/10358
سير وقايع 2 سال اخير
زنان هنرمند ايراني، علاوه بر بهانه گيري ها و اعمال سانسورهاي رسمي توسط وزارت ارشاد كه هميشه با آن مواجه بودهاند، با مجموعه اي از اقدامات خودسرانه مقامات شهري يا باندهاي مختلف حكومتي نيز روبرو مي شوند. هدف طبق معمول چيزي جز مايوس كردن و به خانه راندن زنان نيست.
-لغو كنسرت خواننده معروف فولكوريك ايران، همایون شجریان كه قرار بود در روزهای ششم و هفتم اسفند ماه 88 برگزار شود يكي از پر سر و صدا ترين اينگونه سانسور ها بود. همایون شجریان در نامه اي نوشت: “در آخرین روزهای تمرین با مخالفت اداره کل فرهنگ و ارشاد مبنی بر حضور دو نوازنده زن در گروه همنوازان حصار مواجه شدیم به طوری که عنوان گردید چنانچه خانمها حذف و یا جایگزین گردند مجوز این کنسرت بلافاصله صادر خواهد شد.”
شرط یادشده از سوی گروه پذیرفته نشد و کنسرت، به رغم فروش بلیت، لغو گرديد.
-در بهمن ماه سال ۱۳۹۲ کنسرت گروه موسیقی”سپید و سیاه” به خوانندگی وحید تاج لغو شد. محمدعلی قاضی دزفولی، امام جمعه دزفول، در اين رابطه گفت: “در برگزاری کنسرت نباید از نوازندگان زن استفاده شود.”
http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2014/09/140905_l45_iran_women_musician_ban
-در مهر 93، كنسرت گروه موسیقی «عرفان» در هنرسرای «خورشید» اصفهان به دلیل حضور نوازندگان زن لغو شد. گفته ميشود كه در این جشنواره عليرغم سركوب نوازندگان زن ايراني، خواننده و نوازندگان كره اي به اجراي برنامه پرداختند.
بسیج ضد دانشجویی روز 26 مهرماه در نامه ای سرگشاده به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به تکخوانی زنان در کشور اعتراض كرد.
در پایان جلسه علنی 27 مهرماه مجلس، 10 نماينده رژيم از تهران شامل دو زن درباره ضرورت جلوگیری از تک خوانی زنان به وزارت ارشاد تذکر دادند.
اما پیروز ارجمند، مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی كه سوژه اين تذكرات است، تاكيد كرد: «پس از پیروزی انقلاب تاکنون هیچ مجوزی برای اجرا و تکخوانی بانوان در حضور آقایان صادر نشده است. وزارت ارشاد با هر تخلفی در این زمینه قاطعانه برخورد می‌کند. سیاست‌های این وزارتخانه با توجه به منویات رهبری و اسناد شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تدوین و اجرا می‌شود.»
http://iscanews.ir/news/115768/
در آبان 93 عضو مجلس ارتجاع حسين تقوي در مصاحبه با خبرگزاري حكومتي مهر گفت: ” تک نوازی و خوانندگی زنان یکی از حرمت‌هایی است که در کشور شکسته شده … اگر مسئولان مربوطه به دغدغه ها و خواسته های نمایندگان در این زمینه توجه لازم نکنند، مجلس از اختیارات و حدود قانونی خود برای حل و بررسی این مشکل استفاده خواهد کرد.”
http://fararu.com/fa/news/212475
-سانسور زنان عملا به همكاران مرد گروه نيز آسيب مي رساند. روز 14 دي 93، آهنگساز ایرانی مجید درخشانی در حالی که قصد خروج از ایران را داشت، در فرودگاه مورد سوال قرار گرفت و مطلع شد که ممنوع‌الخروج شده است. او به روزنامه اعتماد گفت: « براساس احضارها و توضیحات ماموران، متوجه شدم دلیل این برخوردها انتشار گسترده کلیپ‌های موسیقی گروه زنان ماه بانو بوده، که توجه مخاطبان زیادی را به خود جلب کرده است».
پیروز ارجمند با اشاره به اینکه مجید درخشانی از صدای تکخوان زن در کلیپ‌های خود استفاده کرده است، گفت: «اجرا و تک خوانی بانوان در ایران فقط برای خانمها امکان پذیر است و حتی پخش کلیپ با چنین محتوایی ممنوع است».
http://www.tabnak.ir/fa/news/463863/
– در کنسرت ارکستر سازهای بادی تهران در 23 دي 93، خواننده معروف آذربايجاني “عالیم قاسماف” برنامه داشت. اما اين كنسرت در شب سوم با تاخیر یک ساعته و بدون حضور دختر وی كه بايد بعنوان همسرا برنامه اجرا ميكرد اجرا شد. فرقانه قاسماف” در تمام طول این برنامه در پشت صحنه نشسته بود.
پدر و دختر هنرمند هر دو در اظهار نظر هاي جداگانه گفتند: «در هیچ کجای دنیا این رفتارها در مورد زنان هنرمند اعمال نمی‌شود.»
تنها یک روز پیش از این ماجرا “حریر شریعت‌زاده” نوازنده دف و همسر “سالار عقیلی” که قرار بود در این برنامه همسرش را همراهی کند، از صحنه پایین آورده شد.
محمدرضا کرمانی، مدیر برنامه‌های سالار عقیلی در این باره به خبرگزاري حكومتي فارس گفت: «خانم شریعت‌زاده حتی مشکل پوشش هم نداشتند. ايشان از نوازندگان نامدار پیانو بوده و وجهه هنری بالایی دارند. توقع ما این بود که برخورد بهتری با ایشان صورت می‌گرفت ».
– در اواسط ديماه 93،”کنسرت گروه کامکار در اصفهان بدون حضور نوازندگان و اعضای زن این گروه برگزار شد.
http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2015/01/150114_l41_music_women_singing
صبح روز۱۶ بهمن 93 شخص وزیر فرهنگ و ارشاد رژيم به صحنه آمد و دادن مجوز به تک خوانی زنان از سوی این وزارتخانه را کذب و دروغ خواند.
یک روز قبل از این اظهارات، در تاریخ ۱۵ بهمن ماه دو مرجع تقلید رژيم تهديد كرده بودند که جلوی آواز خوانی زنان را خواهند گرفت.
آخوند حسن نوری همدانی در مسجد اعظم قم گفت: «جلوی هر فیلم، کتاب و موسیقی که مخالف اسلام و انقلاب باشد را می گیریم. … اینکه زن آواز خوانی کند با هیچ وسیله ای نمی توان این اقدام را معمول کرد.»
آخوند ناصر مکارم شیرازی نیز در جلسه درس فقه خود در قم گفت «داد مردم» از اینکه وزارت ارشاد «ارزش های انقلاب» را یکی پس از دیگری زیر پا می گذارد، در آمده است.»
اشاره آنها به آلبوم «تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم» بود كه روز هفتم بهمن منتشر شده بود. در این آلبوم نوشین طاقی به عنوان همخوان، محسن کرامتی را در خواندن آوازها همراهی کرده بود. در اين آلبوم، صداي خواننده زن با ولوم پايين تر و بعنوان صداي دوم شنيده مي شود.
حسین نوش آبادی، سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در روز ۱۱ بهمن ماه در باره اين آلبوم گفته بود: « ادعای تک خوانی زن صحت ندارد. اين آلبوم همخوانی است و پس از بررسی های لازم موفق به اخذ مجوز شده است.»
http://persian.iranhumanrights.org/1393/11/ali-jannati/
چند روز بعد، آخوند جنتي دبير شوراي نگهبان رژيم نيز در جمع خبرنگاران تاكيد كرد: به هیچ آلبوم تکخوانی بانوان از طرف وزارت ارشاد مجوز داده نشده است و هر چه هست همخوانی بوده است.
http://alef.ir/vdchxvni623n-zd.tft2.html?260138
در روز ۱۸ بهمن ۱۳۹۳ يك باند وحشي رژيم با عنوان خانواده شهدا و ايثار گران بيانيه تهديد آميزي منتشر كرده و نوشت: «اگر قرار باشد برای قطره قطره خون شهدای این سرزمین، جانمان را فدا کنیم، اجازه تک خوانی زنان را به هر اسم و عنوانی نخواهیم داد.»
اين بيانيه مي افزايد: «آیا چه چه زدن های “پری ملکی”،”مهدیه محمد خانی” و” نوشین طافی” را شنیدهاید؟ هیأت خانواده شهدا اعلام می دارد اسناد تمامی تخلفات فرهنگی وزارت ارشاد را به دادستانی کشور تقدیم میدارد.»
http://javanonline.ir/fa/news/702381
در نيمه اسفند 93، حسین نقوی حسینی رییس مجمع نمایندگان استان تهران با مشروعيت دادن به اين باند ارتجاعي گفت: «گاهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوزی را صادر می کند اما مردم به صورت خودجوش حرکت کرده و چون آن را با ایده ها و باورهای خود مغایر می بینند، اجازه انجام آن را نمی دهند و برنامه لغو می شود.»
وي نيز تاكيد كرد: ”هر نوع مجوز تک خوانی برای زنان محکوم است و هر وزیری در هر دولتی که این کار را انجام داده تخلف کرده است.»
http://www.mehrnews.com/news/2512541
روز 21 فروردين سال جاري، علی جنتی وزير ارشاد رژيم مجددا به صحنه آمد و ضمن تاكيد بر پايبندي به اصول ارتجاعي ولايت فقيه گفت، درباره تکخوانی زنان مشکلی نبود و تکخوانی نداریم.
http://www.asriran.com/fa/news/390762
از زبان سوژه هاي سانسور
سايت ايران واير در 26 شهريور سال گذشته سخنان بعضي زنان هنرمند را منعكس نمود. يكي از نوازندگان زن گروه شهناز ميگويد: «به گفته امام جمعه مشهد تا بیست کیلومتری این شهر نباید هیچ نوع موسیقی اجرا شود. یا مثلا در اصفهان نوازندگان زن به طور علنی اجازه رفتن روی صحنه را ندارند. متاسفانه تفکیک جنسیتی دانشگاه‌ها یا اداره‌ها در موسیقی هم اتفاق افتاده و بیش از همه به حذف زنان و محرومیت آنها منجر شده است».
لیلا، یک نوازنده زن تار و سه تار نیز در این رابطه گفت: «من از وقتی ده یا یازده ساله بودم روی صحنه می‌رفتم ولی الان بیشتر از یک دهه است که در شهر خودم (اصفهان) نتوانستم روی صحنه بروم.» … «هر بار که به ارشاد مراجعه کردیم جواب های غیر منطقی گرفتیم… مثلا اینکه عرف و معمول نیست … وقتی هم از آنها می خواهیم که یک دلیل مکتوب به ما ارائه کنند که بتوانیم اعتراض کنیم، باز هم هیچ اقدامی نمی‌کنند. ما چند سال است حتی برای بانوان هم نتوانسته ایم اجرا بگذاریم و در انتظار مجوز مانده ایم».
اين نوازنده ادامه داد: «این قضیه بر تدریس ما خانمها هم اثر گذاشته است. هنرجویان من مدام می‌گویند ما وقتی پیش فلان استاد مرد برای آموزش می‌رویم، اجراهایش را می‌بینیم، ولی از شما کاری ندیده ایم. آنها فکر می‌کنند ما ضعف حرفهاي داریم»
سارا یک نوازنده تنبک گفت: «هیچ جواب روشنی تا امروز از مسئولین نگرفته ایم و تنها پاسخی که به ما داده شده این است که اصلا به دنبال پاسخ نباشید».
http://iranwire.com/features/6563/
علیرضا قربانی، خواننده ارکستر ملی قبل از اجرای کنسرت در بهار 93، در اعتراض به حذف شش‌نوازنده زن گروهش گفته بود: «همه آنها خواهران خودمان هستند. این خانمها در عرصه‌های زندگی کار می‌کنند و در اداره، کارخانه و در صحنه‌های اجتماعی مشارکت صددرصد جدی دارند. اینکه چطور می‌توانیم آنها را از موسیقی حذف کنیم، به نظر من یک‌مقدار برخورنده است و جای تفکر دارد.»
http://www.sharghdaily.ir/News/53004/
حسین علیزاده – نوازنده تار و آهنگساز در رابطه با حذف زنان نوازنده گفت: ”همه اعضای گروه، با موسیقی زندگی می‌کنند و از این راه امرار معاش می‌کنند. در این شرایط، هم مسأله اقتصادی مطرح است و هم مسأله معنوی”.
http://www.isna.ir/fa/news/93061106321
مجيد درخشاني سرپرست يك گروه موسيقي ميگويد: ”ما همین دوماه پیش در ایلام یک برنامه‌ای داشتیم؛ دونفر از نوازنده‌های گروه خانم بودند. برنامه را اعلام و بلیت آن را فروخته بودیم اما چند ساعت پیش از برنامه، گفتند که خانمها نمی‌توانند بزنند و مجوزي كه صادر شده بود را لغو کردند. بلیت‌ها فروش رفته بود، مردم داشتند به سالن می‌آمدند و هیچ کاری نمی‌شد کرد یعنی در آخرین لحظات این مشکل را درست کردند. ما مجبور شدیم سازهای بچه‌ها را ببریم بگذاریم روی صحنه اما پشت ساز نوازنده‌ای ننشست. الان در بسیاری از شهرها به حضور خانمها ایراد می‌گیرند و دارند خانمها را کلا از موسیقی حذف می‌کنند. ”
”به نظر من درجاهایی که مجوز داده نمی‌شود آقایان هم نباید شرکت کنند. کل برنامه باید لغو شود. … در همین هفته جشنواره‌ی موسیقی استاد شهناز را در پیش داریم که من نیز قرار بود در آن شرکت کنم اما من از شرکت در این جشنواره انصراف دادم به این خاطر که خانمها نمی‌توانند در این جشنواره شرکت کنند و ساز بزنند. در جشنواره استاد شهناز تنها خانمها در بخش مقاله نویسی و آهنگ‌سازی که روی کاغذ است می‌توانند شرکت کنند. در بقیه رشته‌ها، مانند گروه نوازی، تک نوازی، و… تنها آقایان می‌توانند شرکت کنند.”
http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/article/-a3f2d83193.html
