روز چهارشنبه ۹ مهرماه ۱۴۰۴، سی تن از زندانیان سیاسی محبوس در زندان اوین با انتشار بیانیه‌ای مشترک، نسبت به وضعیت «غیرانسانی» زنان زندانی سیاسی در زندان قرچک ورامین اعتراض کردند. آنان مرگ زندانی سیاسی زن، سمیه رشیدی، را نتیجه مستقیم بی‌کفایتی مقامات قضایی و مسئولان زندان دانسته و خواستار بازگرداندن فوری زنان زندانی سیاسی از اوین به قرچک شدند.
امضاکنندگان بیانیه تأکید کرده‌اند که «مرگ‌های پی‌درپی در زندان‌های ایران» محصول ناکارآمدی ساختاری، نبود نظارت مستقل و بی‌توجهی عامدانه به ابتدایی‌ترین حقوق زندانیان است؛ روندی که به گفته آنان تا زمان ایجاد تغییرات بنیادین در سیاست‌های زندان ادامه خواهد یافت.
مطالبات کلیدی زندانیان سیاسی در اوین
زندانیان سیاسی در اوین در بیانیه خود چهار مطالبه فوری را مطرح کرده‌اند:
- شناسایی و محاکمه عاملان مرگ سمیه رشیدی در کوتاه‌ترین زمان ممکن.
- بازگرداندن زنان زندانی سیاسی که پس از تخریب اوین در تیرماه ۱۴۰۴ به قرچک منتقل شدند.
- آزادی فوری زندانیان بیمار که شرایط زندان مانع درمان آنان است.
- ایجاد و تجهیز درمانگاه مستقل در زندان‌ها برای رسیدگی به وضعیت بیماران.
در این بیانیه هشدار داده شده که سکوت در برابر مرگ‌های مشکوک در زندان‌ها به معنای مشروعیت‌بخشی به این روند مرگبار است و جامعه جهانی در برابر این وضعیت مسئولیت مستقیم دارد.
وضعیت بحرانی در زندان قرچک
زندان قرچک ورامین سال‌هاست به‌عنوان یکی از بدنام‌ترین زندان‌های ایران شناخته می‌شود. شرایط غیربهداشتی، نبود امکانات درمانی، تراکم شدید جمعیت، غذای نامناسب، کمبود آب آشامیدنی سالم و رفتار غیرانسانی مأموران، این زندان را به نماد نقض سیستماتیک حقوق زنان زندانی بدل کرده است.
زنان زندانی سیاسی که پس از تخریب بخش‌هایی از اوین در تیرماه ۱۴۰۴ به زندان قرچک منتقل شدند، در محیطی نگهداری می‌شوند که فاقد حداقل استانداردهای انسانی است. این وضعیت، به‌ویژه پس از مرگ سمیه رشیدی، بار دیگر بحران انسانی در زندان‌های رژیم ایران را در کانون توجه قرار داده است.