در تابستان ۱۳۶۷، هزاران زندانی سیاسی به‌طور مخفیانه در زندان‌های سراسر ایران اعدام شدند. در میان قربانیان قتل عام ۶۷، زنان بی‌شمار و شجاعی حضور داشتند—اغلب جوان—که به دلیل پافشاری بر باورهای خود، تحت بازجویی‌های خشونت‌بار، شکنجه و در نهایت اعدام قرار گرفتند.
فایل صوتی تازه‌ای که دوشنبه شب، ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، توسط بی‌بی‌سی منتشر شد، صدای حسینعلی منتظری، جانشین وقت خمینی، را ضبط کرده است؛ فایلی که تصویری تکاندهنده از این جنایات ارائه می‌دهد. در این جلسه با اعضای به‌اصطلاح «هیأت مرگ» در زندان اوین تهران، منتظری با صراحت این اعدام‌ها را محکوم می‌کند و به‌ویژه بر رفتار هولناک با زنان، از جمله دختران نوجوانی که تا آخرین لحظه بر مواضع خود علیه رژیم پافشاری کردند، تأکید می‌ورزد.
این فایل که سال‌ها در سکوت نگه داشته شده بود، به‌روشنی خشونت جنسیتی حاکم بر آن کشتار و هراس عمیق رژیم از زنانی را آشکار می‌سازد که جرأت داشتند علیه رژیم مقاومت کنند.
اعدام دسته‌جمعی ۳۰۰ زن مجاهد – از جمله دو تبعه فرانسوی
یکی از افشاگرانه‌ترین بخش‌های نوار، اعدام دسته‌جمعی ۳۰۰ زن مجاهد است که بسیاری از آنان در جریان عملیات فروغ جاویدان دستگیر شده بودند. منتظری در این باره می‌گوید: «آقای خلخالی همین جا نشسته بود، گفت 300 تا دختر را آوردند که مثلاً در مرصاد هستند، مرصاد تو باختران و دوتاشون هم فرانسوی بودند. اتفاقا خلخالی گفت من آنجا بودم. گفتم حالا همه را اعدام کنید… گفتم حالا همه رو اعدام کنین این دو تا دختر رو اعدام نکنین فرانسوین این‌ها، از همه این‌ها… گفتن نه اعدام، شما همین مدت دیدی چقدر دولت فرانسه و تو رادیوها و این ها… ما اصلاً این دو تا دختر رو داشتیم، می‌دونستید با فرانسه چقدر می‌شه مبادله کرد؟»
منتظری در این بخش، خشم خود را از بی‌توجهی رژیم نسبت به عواقب بین‌المللی این اعدام‌ها ابراز کرده و به فرصت از‌دست‌رفته برای استفاده دیپلماتیک از آن دو تبعه فرانسوی اشاره می‌کند.
اعدام زنان به‌خاطر باورشان، نه اعمالشان
منتظری در ادامه مثالی از یک دختر هوادار مجاهدین می‌آورد که تنها به دلیل عقایدش اعدام شده بود: «اسلامی شیراز یه پرونده آورد یه دختری از تهران… وصیت‌نامه‌اش رو آورد… بهش گفتم این دختر سابقه قتلی داشت؟ گفت نه، فقط هوادار بوده… این دختری که خدا رو قبول داره، پیغمبر رو قبول داره، قرآن رو قبول داره، فقط می‌گه این جمهوری اسلامی مطابق سلیقه من نیست، این رو می‌شه اعدام کرد؟ آخه این شد فقه؟»
این اظهارات بار دیگر فقدان مشروعیت شرعی و حقوقی در روند اعدام‌ها را نشان می‌دهد.
اعتراض به اعدام زنان از منظر فقه اسلامی
منتظری همچنین از منظر فقه مورد قبول خود رژیم، مشروعیت اعدام زنان را زیر سؤال می‌برد: «من برای زنان و دختران شبهه هم دارم… ابن ادریس ادعای شهرت می‌کنه به اینکه زن محارب رو نمی‌شه اعدام کرد… خیلی‌هاشون واقعاً فقط اعلامیه خوانده بودن، بعد اومده بودن زندان.» این سخنان صریحاً ادعاهای رژیم را در توجیه قتل‌عام، حتی در چهارچوب قوانین خودش، نقض می‌کند.
نقش احمد خمینی و ابعاد فاجعه
منتظری در این نوار تأکید می‌کند که احمد خمینی نقش اساسی در ترویج اعدام‌های دسته‌جمعی داشته است: «تو خودت به من گفتی که این منافقین، ده‌هزار تا از اون اعلامیه‌خواناش، همه را باید اعدام کرد.»
اعدام افرادی صرفاً به‌خاطر خواندن نشریه یا اعلامیه، نشانگر جرم‌انگاری فکر و عقیده در این جنایت است.
هشدارهای نادیده‌گرفته‌شده منتظری
با وجود جایگاه عالی‌اش به‌عنوان جانشین خمینی، هشدارهای منتظری نادیده گرفته شد و او بعدها از قدرت کنار گذاشته شد. با این حال، او در جلسه با هیأت مرگ پیشنهاد می‌کند که اگر هم قرار بر اعدام بود، باید بر اساس روند قضایی و با اعلام عمومی صورت می‌گرفت: «فرض کن ۱۰۰ نفر، بعد اون ۱۰۰ نفر رو هم اعدام می‌کردن، محکوم به اعدام می‌شد و بعد هم اعلام هم می‌کردیم که بله این‌ها این کار را کردند… اما الان یه کاری کردیم که با هیچ شرع و با منطق جور نیست.»
با این وجود، همان‌طور که بیانیه شورای ملی مقاومت تأکید می‌کند، این انتقادات درونی، مسئولیت منتظری را در تلاش برای حفظ چهره رژیم و شخص خمینی نفی نمی‌کند.
هیچ‌کس نباید از مجازات معاف شود
کمیسیون قضایی شورای ملی مقاومت ایران در بیانیه خود تصریح می‌کند که هیچ‌یک از مقامات، چه سابق و چه فعلی، نباید از پیامدهای این جنایت علیه بشریت معاف شوند. از شخص خمینی و نزدیکانش تا مقام‌های کنونی که در قتل‌عام نقش داشتند، همگی باید در برابر عدالت پاسخگو باشند.
این بیانیه از گزارش اخیر پروفسور جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران، حمایت می‌کند. او نیز قتل‌عام ۱۳۶۷ را جنایت علیه بشریت دانسته و خواستار پایان دادن به دهه‌ها مصونیت شده است: «بسیاری از این افراد تا امروز در مناصب عالی‌رتبه باقی مانده‌اند. کسانی که در دهه ۱۹۸۰ مرتکب جنایت علیه بشریت و سایر جنایات بین‌المللی شده‌اند، باید پاسخگو باشند.»
نگاهی تکاندهنده به تاریک‌ترین فصل جنایات
انتشار دومین نوار منتظری، تصویری هولناک‌تر از جنایت گسترده، به‌ویژه علیه زنان، در دوران خمینی ارائه می‌دهد. این نوار نه‌تنها سبعیت و زن‌ستیزی رژیم را عیان می‌سازد، بلکه انگیزه‌های ایدئولوژیک پشت آن را نیز آشکار می‌کند.
مقاومت ایران بار دیگر خواستار پاسخگویی بین‌المللی، اجرای عدالت برای قربانیان، و به‌رسمیت‌شناختن این قتل‌عام به‌عنوان نسل‌کشی می‌شود—درخواستی که با آشکار شدن شواهد بیشتر، فوریت بیشتری می‌یابد.
